Su Jetli dokuma makinaları

SU JETLİ DOKUMA MAKİNALARI

Atkı atma yönteminin haricinde su jetli dokuma makinaları görünüş bakımından klasik tezgahların yapısından pek farklı değildir. Bunlarda atkı, çapraz bobinden sağılıp, gerilim düzenleyicisinden geçtikten sonra, gerekli atkı uzunluğu ayarlanıp atkı atma memesine verilmektedir. Su jetli tezgahlarda, kapanan valfli meme veya açık meme kullanılabilmektedir. Hiçbir hareketli parçası bulunmayan açık meme, basit olmasına karşılık su tüketiminin fazlalığı ve atkı aralarında su sızıntısı nedeniyle mahzurlu sayılabilir.
Atkının kaydı sırasında sıvı, meme içinden püskürtülene kadar pompa tarafından ivmelendirilir ve jetin memeden çıkışta birlikte serbest ortam içinde akış başlar. Memeden sıvının dışarı akışı kompakt bir jet formunda olmalıdır. Bu durum atkı kaydını sağlayacak bir çekiş için gereklidir. Serbest çevrede akış sıra ile; kompakt, dağılan ve atomize olan formlarda görülürse de, dokuma için yararlı olan kısım ilk yani kampakt akış bölgesidir.
Eğer atkı ipliği sabit atkı hızı ile sevk edilirse, ön uç hava direnci sebebiyle azalan bir hıza sahip olacak arka hız sabit hızla geldiğinden dolayı da iplik burkulacaktır. İpliğin burkulmasının diğer bir sebebi de atıldıktan hemen sonra frenlenmesidir. Bu frenleme sonucu iplik ekseni boyunca çekme ve basma gerilmelerinden oluşan bir titreşim meydana gelir ve sonuçta iplik burkulur. Burkulmayı önlemek yani atkı ipliğinin ağızda düz tutabilmek için jetten ağızlığa ipliğin verilişi azalan bir hızla gerçekleşmelidir. Jetteki hız azalması, hava direnci dolayısıyla ön uçta meydana gelen hız azalmasından daha fazladır.
Başlangıçta atkının önü, jetin önünden 30-60 mm kadar geride hareket eder. Daha sonra jet yavaşlar ve kinetik enerji kazanmış olan atkı ipliği ona yaklaşır. Deneyler göstermiştir ki; su jeti 15 cm’lik bir mesafede saçılmaya başlamaktadır. 52 cm ‘lik bir yol alınınca atkının önü jetin 6 cm gerisinde kalmakta ancak bu sırada jet atom ize olmaya başlamaktadır. 158 cm ‘de atkının önü jet önünde 4 cm ‘ ye kadar yaklaşır. Bu sırada jet damlacıklar halinde bulunmaktadır. 170 cm mesafede atkı ipliği frenlenmiş olup sıvı dispers durumunda ağızlığı terk eder. Jetin hızı, yolun sonunda atkı ipliğinin hızından daha küçük olduğundan bağıl hız negatif değer alacaktır. Bundan sonra atkının kıvrılıp titreşim yapması mümkündür.
Ağızlıkta yüksek bir hızla hareket eden atkı ipliği tüm çözgü enini kat ettikten sonra, frenlenmeli ancak bu çok ani bir biçimde yapılmamalıdır. Öte yandan kısalma veya kıvrılmayı önlemek için bir parça gerilimin sürdürülmesi önemlidir. Su jetinin ekseni çok az kumaş çizgisine atkı ipliğine yapışarak onu tefeler hem de çekilmesini önleyerek frenler.
Su jetli tezgahlarda atkı atma sistemi üç ana kısımdan oluşmaktadır.
POMPA ------- VALF ------- JET