METAL VE AMETAL OKSİTLERİNİN BAZLIK VE ASİTLİKLERİ

METAL VE AMETAL OKSİTLERİNİN BAZLIK VE ASİTLİKLERİ

Metal ve Ametallerin oksijenle oluşturduğu bileşiklere oksit denir. ( Na2O, MgO, Al2O3 v.b )
İki yada daha çok sayıda elementin oksijenle oluşturduğu bileşikler oksit değildir. ( NaNO3, MgCO3 v.b)
M elementi bir metal ise, MxOy formülüyle gösterilen okside, susuz baz anlamına gelen baz anhidrit denir. (Na2O)
M elementi bir ametal ise, MxOy formülüyle gösterilen okside, susuz asit anlamına gelen asit anhidrit denir. (CO2)
Peryodik cetvelde periyotlar da soldan sağa doğru gidildikçe elektronegatiflik arttığından, metal oksitlerin bazik karakteri azalır. Örneğin ; I A grubunda yer alan Na, II A grubunda yer alan Mg metalinin elektronegatiflikleri azdır, dolayısıyla İyonlaşma enerjileri düşüktür. Bu durumda bu metalin hidroksitlerinde M-OH bağı koparak M+ ve OH— iyonlarının oluşması beklenir.
NaOH Su Na+(suda) +OH—(suda) Mg(OH)2 Su Mg+ + 2OH—
NaOH bileşiği suda çok çözünür iyonlaşma % 100 gerçekleştiği için, NaOH kuvvetli bazdır.
Mg(OH)2 suda az çözünür. Ancak çözünen kısmı Mg+ ve OH— iyonlarına ayrışır. Çözelti baziktir.
Mg İyonlaşma enerjisi Na dan büyük olduğu için Mg(OH)2 bazı, NaOH bazından daha zayıftır.
P.C soldan sağa doğru gidildikçe İ.E artacağından metal oksitlerin bazik karakteri azalır.
P.C yukardan aşağı doğru inildikçe İ.E azalacağından metal oksitlerin bazik karakteri artar.


ASİT VE BAZLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ

Asitlerin Genel Özellikleri
1. Mavi turunsol kağıdını kırmızıya çevirirler.
2. Genellikle suda çözünürler. Çözeltilerinin tadı ekşidir. ( limon sitrik asit )
3. Mg, Zn, Fe, Al, gibi soy olmayan metallere etki ederek bunların tuzlarını oluşturur ve H2 gazı açığa çıkarırlar.
Zn + 2HCI ZnCI2 + H2
4. Asitler, bazlarla etkileşerek nötralleşme ürünleri olan tuzları oluşturur.
HCI + KOH KCI + H2O
5. Asitler, kendilerinden daha zayıf olan asitin oluşturduğu tuzlara etki eder.
Na2CO3 + 2HCI 2NaCI + H2O + CO2
Zayıf Asit Tuzu K. Asit
Bazların Genel Özellikleri
Kırmızı turunsol kağıdını maviye çevirir.
Genellikle suda çözünürler. Çözeltilerinin tadı acıdır ve elde kayganlık duygusu yaratır.
Asitlerle nötralleşme reaksiyonu vererek tuz oluştururlar.
NaOH + HNO3 NaNO3 + H2O
Genel olarak metallere etki etmezler. Ancak Al, Zn gibi amfoter metallerle, bunların oksitleri ve hidroksitlerine etki ederler.
Zn + 2KOH K 2ZnO2 + H2 ZnO + 2NaOH Na2ZnO2 + H2O

ASİT VE BAZLARIN DEĞERLİĞİ

Sulu çözeltide molekül başına bir proton veren asitlere bir değerli asit denir.
HCN + H2O H3O+ + CN--
Her molekül başına iki proton verebilen asitlere iki değerli asit denir. ( H2CO3 )
İkiden fazla proton verenlere ise poliprotik asit denir. ( H3PO4 )
Sulu çözeltide molekül başına bir proton alan bazlara bir değerli baz denir.
NH3 + H2O NH4+ + OH--
Sulu çözeltide molekül başına iki proton alan bazlara iki değerli baz denir. CO3—2 ün suda iyonlaşma rek.
CO3—2 + H2O HCO3-- + OH--
HCO3-- + H2O H2CO3 + OH--
Asidik oksitlerle bazik oksitlerin değerlikleri, suda oluşturdukları H ya da OH iyonu sayısı kadardır.
- Asidik oksitler (Ametal Oksit )
N2O5 + H2O 2HNO3 (1 değerli )
CO2 + H2O H2CO3 (2 değerli )
- Bazik oksitler (Metal Oksit )
Na2O + H2O 2NaOH (1 değerli )
MgO +H2O Mg(OH)2 (2 değerli )