Asit ve Bazların Günlük hayatta ve sanayide kullanımı

Asit baz ve tuzların günlük hayatta kullanım alanı sınırsızdır. sanayinin hemen hemen tamamında bunlar kullanılmaktadır. Aşağıdaki reaksiyonlarda açıkça belirtilmektedir.

ASİTLER

Asitler kimyada önemli bir bileşik sınıfını oluştururlar.Asit-latince anlamına gelen asidus kelimesinden alınmıştır.Günlük gıda maddelerinin bir çoğunda asit vardır.Canlı organizmaların hayatsal faaliyetlerinde asitlerin önemi büyüktür.Mide özsuyu besinlerin sindirimi için %0,4 oranında hidroklorik asit içerir.Proteinlerin oluşumunda amino asitlerin önemi tartışılmaz bir gerçektir.Genel olarak asitler;inorganik ve organik asitler olarak iki gruba ayrılırlar.Yapısında karbon elementi bulunmayan asitlere inorganik asitler ,karbon elementi kullanılarak oluşturulan asitlere ise organik asitler denir.

ASİTLERİN GENEL ÖZELLİKLERİ -

Asitlerin tadları ekşidir.Örnek olarak;sirkedeki asetik asit ekşi elmada ki malik asit , limondaki sitrik asit ve askorbik asit(C Vitamini),yoğurt suyundaki laktik asit, meşrubat ve kolalardaki karbonik asit sayılabilir.Ancak her asitin tadına bakamayız.Çünkü asitlerden bazıları parçalayıcı bazıları da zehirlidir. -Asitler yakıcı özelliğe sahiptir.Asitlerin bu özelliği her asitte aynı şekilde olmaz.Örneğin Hno3 deriye döküldüğünde proteinlerle tepkimeye girer.H2SO4 ise hücre suyunu çekerek yakma etkisi gösterir. -Asit suda çözüldüğünde ne kadar fazla iyon oluşuyorsa,iletkenlik o kadar fazla olur .Kuvvetli asitlerde iletkenlik fazla zayıf asitlerde ise azdır. -Asitler mavi turnusol kağıdını kırmızıya çevirir.Turnusol kağıtları indikatör boyası emdirilmiş kağıtlardır.İndikatör boyaları ise ortamın asidik veya bazik olmasına göre renk değiştiren maddelerdir.Örneğin bir indikatör olan metil oranj asitler kırmızı renge döner. -Asitlerin genel olarak yapılarında proton bulunur.Ancak yapılarında hdrojen bulunan tüm maddeler asit değildir.MC1 kuvvetli bir asit olmasına karşın nh3 baz özelliği gösterir.CH+ ise asit ve baz karakteri göstermez. -Bazlarda birleşerek tuz ve su oluştururlar.Kimyada bu tepkimelere nötrleşme tepkimesi denir. [BAZ+ASİTàTUZ+SU] NaOH + Hcı > Nac I + h20 2KOH + H2SO 4 + K2SO4 + 2H2O Ca(OH)2 + H2SO4 - CASO4 + 2H2O Metal oksitlerde(Bazik oksitlerle)birleşerek tuzları yaparlar. METAL OKSİT + ASİTà TUZ+SU Na2O + 2hcI >> 2NacI + H2 O CaO + H2SO4 >> CASO4 + H2O K2O + H2CO3 >>K2CO3 + H2 O CUO + 2HNO3>>CU(NO3)3 + H2O Asitlerin metaller ile olan tepkimeleri , metallerin aktifliğine göre değerlendirilir.Metallerin aktiflik sırası K , Na , Ca , Mg , Al , Zn , Fe Aktifliği hidrojenden fazla olan metaller Cu , Ag , Hg, Au, Pt Aktifliği hidrojenden az olan metaller (şeklindedir) Aktifliği hidrojenden fazla olan metaller seyreltik asitler ile H2 gazı oluşturacak şekilde tepkime verirler. METAL+ASİTà TUZ + H2 GAZI Mg + 2Hcı à MgCI2 + H2 Zn+2Hcıà ZnCI2+H2 Aktifliği hidrojenden az olan metallere HCI ve seyreltik H2SO4 etki etmez. Cu+HCI à Tepkime gerçekleşmez. Cu+H2SO4àTepkime gerçekleşmez. Ag+HCI àTepkime gerçekleşmez. c)Aktifliği hidrojenden az olan metallere HCI ve seyreltik H2SO4 tepkime verir.Bu tür tepkimelerden H2 yerine SO2 oluşur. Cu+2H2+SO4àCuSo4+So2+2h30 Derişik Zn+2H2SO4àZnSo4+SO2+2H2O Derişik d)Aktifliği hidrojenden az olan metallere HNO3’ün etkisi ise seyreltik ve derişik olmasına bağlı olarak değişir.HNO3;Cu Hg ve Ag'’ etki eder.Pt ve Au '‘a etki etmez. Cu+4HNO3àCu(NO3)+2NO2+2H3O Derişik 3Cu+8HNO3-3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O Seyreltik --Asitlerin ametallere etkisi ise genellikle derişik durumunda olabilir. C+4HNO3àCO2+4NO2+2H20 (Derişik) C+2H2SO2àCO2+2SO2+2H20 (Derişik) S+4HNO3_SO2+4NO2+2H2O oluşur (Derişik) Na2CO3+H2SO2-Na2SO4+H2O+CO2 Ca(HCO3)2 + 2HCI – CACI2 +2H2O+2CO2 Ametal oksitlerin (CO2, SO2, SO3, N2O5, P2O5 gibi) sulu çözeltileri asit özelliği gösterir.Ametal oksitlere asit oksitlerde denir. ASİT OKSİT +SU àASİT CO2+ H2 O àH2CO3 SO2+ H2O àH2SO3 SO3 + H2o à H2SO4 N2O5 + H2O à 2HNO3

DİĞER REAKSİYONLAR

Üç tür genel reaksiyondan başka sık karşılaşılan bir takım özel reaksiyonlar da vardır.Bunlar yukarıdaki reaksiyon türlerinden birine benzese de özel hali ile bilinirler.
http://www.yasamoyunu.net/