Benzinli Motor Nasıl Çalışır

Etrafınıza şöyle bir bakın, ne kadar çok araba var değil mi? Bir de arada sırada at arabaları veya faytonları görebilirsiniz günlük yaşantınızda. Bir at arabasının gitmesi, onu çeken at sayesinde oluyor. Otomobilinize ise benzin koyuyorsunuz ve basıyorsunuz gaza, gidiyorsunuz istediğiniz yere. Nasıl oluyor bu? Çağımızın buluşu olan motorlar sayesinde.

Sizin için, çoğu otomobilde kullanılan benzinli motorlara daha yakından bakacağız bu sefer. Acaba nasıl oluyor da koyduğunuz benzin tekerleri döndürüyor. 

İÇTEN YANMALI MOTORLAR
Otomobillerin motoru içten yanmalı motorlardır. Nedir peki bu içten yanmalı motorlar? Bu sorunun cevabını vermeden önce dıştan yanmalı motor nedir onu anlatayım size.
İçten yanmalı motorlar icat edilmeden önce buhar makineleri vardı. Sanayinin ve ulaşımın pek çok yerinde bu makinler kullanıyordu. Mesela, pek çoğunuz filmlerde görmüştür buharlı lokomotifleri ve buharlı gemileri. Bu buharlı makinelerin çalışması için sudan elde edilen buhara ihtiyaç duyuluyordu. Suyu buhara dönüştürmek içinse odun, kömür veya petrol gibi yakıtlar kullanılıyordu. Yakıt motorun dışında bulunan başka bir ortamda yanıyordu. Bu yüzden buhar makinelerine dıştan yanmalı motorlar denmektedir.
Şimdi gelelim içten yanmalı motorlara: Bu tip motorlarda kullanılan yakıt (genellikle benzin ve mazot) motor içinde yanma evrimini gerçekleştirmektedir. Bu yüzden bu tip motorlara içten yanmalı motorlar denir. Yakıtın yanması patlama şeklinde olduğu için aynı zamanda patlamalı motorlarda denmektedir.
İster içten yanmalı, ister dıştan yanmalı olsun her iki motorda yakıt kullanılır ve bu yakıtın yanmasıyla ortaya çıkan enerji harekete dönüştürülür.
Şimdi de içten yanmalı bir motor olan ve benzin yakıtını kullanan benzinli motorların nasıl çalıştığına bir bakalım! 

 

NASIL ÇALIŞIR?
Benzinli motorlarda kullanılan yakıt benzindir. Fakat benzin motorun içindeki silindire sıvı halde ve yalnız olarak girmez. Karbüratör sayesinde havayla karışan benzin buharlaşarak silindirin içine girer. Benzinin havayla karıştırılması sonucunda bir yanma olur. Bildiğiniz gibi havasız daha doğrusu oksijensiz bir ortamda yanma gerçekleşemez.
Yakıt hava karışımının silindirin içinde bir kıvılcımla yanmasıyla ufak bir patlama olur. Bu patlamanın yarattığı basınç, piston tarafından hareket enerjisine dönüştürülür. Biraz kafanızı karıştırdım galiba. Bence siz en iyisi aşağıdaki animasyona bir göz atın. Her şeyi daha iyi anlayacağınızdan eminim.
Yukarıdaki animasyonu incelersiniz, pistonun iki kez aşağı inmesi ve iki kez yukarı çıkması ile motorun bir çevrimini tamamladığını görürsünüz. Motorun bir çevrimi zaman dediğimiz birbirini izleyen dört evreden geçerek oluşur: Emme, sıkıştırma, yanma ve egzoz zamanları. Şimdi bu dört zamanı daha ayrıntılı olarak inceleyelim.
1.) Emme zamanı: Karbüratörden gelen benzin ve hava karışımı, emme sübabının açılmasıyla silindirin içine dolar. Bu sırada piston aşağı doğru inmektedir.
2.) Sıkıştırma zamanı: Emme ve egzoz sübaplarının her ikisi kapalı durumdadır ve piston yukarı doğru çıkar. Bu sayede benzin ve hava karışımı sıkıştırılır ve hacmi küçülür. Bu hacim küçülmesi aynı zamanda karışımın ısınmasına sebep olur.
3.) Yanma zamanı: Sıkışan ve ısınan yakıt karışımı, bujiden çıkan bir kıvılcımla yanar. Yanma ufak bir patlama şeklindedir. Patlamayla genişleyen karışım pistonu aşağı doğru iter. Motorun güç üretme zamanı burasıdır.
4.) Egzoz zamanı: Patlamayla aşağı inen piston, bu aşamada yukarı doğru hareket etmeye başlar. Yanmış gazların dışarı atılması zamanıdır artık. Piston yukarı çıkarken egzoz sübabıda açılır. Bu sayede yanmış gazlar dışarı atılır. Bundan sonra motor yeni bir çevrime başlar.