SUYUN İYONLAŞMASI pH ve pOH

SUYUN İYONLAŞMASI pH ve pOH

Duyarlı ölçü araçları ile yapılan ölçmeler, suyun az da olsa elektrik akımını ilettiği gösterir. Suyun iyonlaşması ;
H2O H+(suda) + OH--(suda) ΔH = +57,3 kJ Suyun iyonlaşma denge bağıntısı ise;
K d = [H+] [OH--] / [H2O]
Denge halinde H2O nun derişimi değişmeyeceğinden K d x [H2O] çarpımı sabittir. Bu sabite suyun iyonlaşma sabiti denir. K su ile gösterilir.
K su = [H+] [OH--] 25oC’ta iyonlaşma sabiti 1.0 x 10-14 dür. H+ derişimini X kabul edersek, OH-- derişimide X’ e eşittir.
1.0 x 10-14 = [H+] [OH--] ise X2 = 1.0 x 10-14 ise X = 1.0 x 10-7 olur. Böylece ;
25oC’ ta [H+] = [OH--] = 1.0 x 10-7 mol / L olur.
Bir ortamın asitlik derecesi; ortamda bulunan H+ molar derişimi ile bazlık derecesi; OH-- iyonunun molar derişimi ile ölçülür.
Asitlik derecesi pH ile bazlık derecesi de pOH ile gösterilir.
pH = log 1/ [H+] = - log H+ pOH = log 1/ [OH--] = -log [OH]
pH = -log 1.0x10-7 = pH = 7 , pOH =7

ÖRNEKLER

6. 5x10-4 mol HBr ile 500 ml çözelti hazırlanıyor. Bu çözelti için;
a. H+ ve OH— derişimlerini,
b. pH ve pOH değerlerini hesaplayınız.

ÇÖZÜM :

HBr kuvvetli bir asittir ve çözeltisinde tamamen iyonlarına ayrılır. Bu nedenle asidin derişimi H+ derişimine eşittir.
a. nHBr = 5x10-4 mol V = 500ml =5x10-1 M=?
M = n / V M = 5x10-4 / 5x10-1 = 1.10-3 molar [H+] = 1.10-3 molar
Ksu = [H+] [OH--] = 1.10-14 = 1.10-3x [OH--] [OH--] = 1.10-11 molar
b. pH = -log [H+] pH = 3
pOH =-log [OH--] pOH = 11

Not : pH<7 ise ortam asidiktir.
pH=pOH ise ortam nötr.
pH>7 ise ortam baziktir.

İndikatörler : Asit baz çözeltilerinin pH sını belirlemede kullanılan maddelerdir.İndikatörler zayıf asit veya zayıf baz oldukları için ortamın hidrojen iyonu derişimine karşı çok duyarlıdır. Bu yüzden belirli pH aralıklarında renk değiştirirler.

İNDİKATÖR
Rengin değiştiği pH
Düşük pH’daki renk
Yüksek pH’daki renk

Metil oranj
Turunsol
Fenolftalein

3,1- 4,4
7
8,2 - 10
Kırmızı
Kırmızı
Renksiz
Sarı
Mavi
Kırmızı

GÜNLÜK YAŞANTIMIZDA ASİT VE BAZ

Arı sokması asidiktir, bu nedenle de acı hissi amonyakla dindirilebilir.
Bitkilere renk veren bileşikler çoğunlukla asit ve alkalilere karşı duyarlıdır. Mavi ortancalar sadece asitli topraklarda yetişir. Nötr yada alkali topraklardaki ortancalar ise pembedir.
Kimya bir suçun aydınlatılmasında büyük rol oynar. Örneğin bir şüphelinin ayakkabısından alınan yada arabanın tekerleğinden alınan toprak örneklerinin pH değeri, suçun meydana geldiği yerdeki toprakla karşılaştırılmak üzere ölçülebilir.