ARKEOLOJİK ESERLERİN TEMİZLENMESİ
KİRDEN TEMİZLEME:
Temizlenecek olan eserin yüzeyinde bulunan toprak tabakası kıl fırça kullanılarak atılır. Sonra musluk altında suyla yıkanır veya bir kap içinde bulunan su içinde 1-2 saat bekletilir. Çıkmayan kir tabakası yumuşatıldıktan sonra sert tahta fırçaları kullanılarak çıkartılır. Kurumaları için temiz bir yere veya yerle temas etmeyecek şekilde bir miktar yukarıya kaldırılmış hasır tel üzerine yayılır. Bu uygulama yere yayılmasına nazaran hava sirkülasyonu sağlaması açısından daha olumlu bir çalışmadır.
Sudan başka temizleme işlemi için alkol veya aseton kullanılır. Aseton ve alkol suya nazaran daha çabuk uçucudur. Bu nedenle üst yüzeyleri boyalı eserlerin boyasının toprak altında kaldıkları veya toprak üstünde durdukları zaman süreci içinde doğa koşullarından etkilenerek hassaslaşmış olduklarını göz önüne alarak temizleme çalışması alkol veya aseton ile yapılmalıdır. Boyanın altına giren aseton suya nazaran daha çabuk uçacağından boyayı kaldırma durumu azalır. Fakat burada dikkat husus asetonun boyayı çözüp çözmediğidir. Bunu için bir ön çalışma yapmak gerekir. Böyle bir durumda aseton kullanılmamalıdır.
TUZLARDAN TEMİZLEME:
Özellikle sırsız seramik tuzlardan kolayca tahrip olmaktadır. Bu nedenle seramiği tuzlardan arındırmak için saf su içinde bırakmalı veya sürekli yenilenen su içinde yıkanarak tuzlar atılmalıdır. Kap kuruduktan sonra hazırlanan eriyik solüsyonu ile doyurularak sağlamlaştırılır. Eğer seramik yeterince pişirilmemişse veya bezeme sabitliğini yitirerek bozulma aşamasında ise seramik sertleştirilmeden kesinlikle suyla yıkanmamalıdır. Bu koruyucu (litro-selüloz veya diğer yapışkanlar) uygulandıktan sonra tuzlardan arındırılır.
KİREÇ-TEBEŞİR KALINTILARINDAN TEMİZLEME:
Seramik üst yüzey temizlemelerinde en büyük problemlerden birisi kireç ve tebeşir kalıntılarıdır. Seramik parçaları yüzyıllardan beri toprak altında kalmış olduklarından kir tabakasını bünyesinde toplar. Tebeşir tortularının çıkartılması toprak artıklarının atılmasından çok daha zordur. Buna ek olarak tortuların gözle görülebilir olmamasıdır. Çok ince bir tortul tabakası seramik üst yüzeyinde ayırt etmek olanaksız olabilir. Kireç veya tebeşir kalıntılarının atılmasında kullanılacak kimyasal çözücü tatbik edilmeden önce kabın yüzeyinde herhangi bir bezemenin olup olmadığını ve bunun temizleme işleminde kullanılacak maddeye dayanıp dayanamayacağını deneyler yaparak olumlu sonuç alıncaya kadar araştırmak gerekir. Çözücünün sır ve bezemeye herhangi bir zarar verip vermediği sürekli olarak gözlenmelidir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
ders,plan,proje,performans,ödev