Felsefe dersi ortaöğretim kurumlarının zor ve pek istenmeyen derslerinden
biridir. Herkes felsefenin hayatta çok önemli olduğunu kabul etmesine karşın, bu
disiplinin ders olarak verilmesinde çok sağlam durmaz. Ders saatleri ile oynanacağı veya ders kaldırılacağı zaman ilk göze çarpanlardan biri Felsefe dersi olur. Zaten
şu anda ortaöğretimde çok az öğrenci bu dersi almaktadır.
Felsefeyi böylesine zor ve sevimsiz yapan, felsefenin özü değil, dersin içeriğinin bir sistematik felsefe ve felsefe tarihi haline getirilmiş olmasıdır. Öğrenci
çok teorik ve güncel hayatla çok bağlantılı olmayan çoğu kez birbiriyle çelişik fikirleri hafızasına doldurmakta, bunları beyninde sindirememekte ve öğretmenler
de öğrenmeyi kontrol ederken felsefenin düşüncede meydana getirmesi gereken
değişiklikleri değil, sadece teorik bilgileri ölçmeye çalışmaktadırlar.
Bugüne kadar
felsefeyi basitleştirmeye ve çocukların da anlayabileceği şekle getirme (Sofi’nin
Dünyası gibi) çalışmaları da pek başarılı olamamıştır.
Felsefe, matematik gibi insan zihnini ana motorlarından biridir; bu çalışmazsa veya kötü, yanlış çalışırsa insan eleştirel düşünemez ve sağlıklı kararlar veremez.
Ama nedense Matematik ve Felsefe gibi bu ana motoru ayarlama ve geliştirme
dersleri okullarda çok başarısız olarak verilmektedir.
Felsefe, her bilimde en yükseğe çıkmış bilim adamlarının ufkunu aydınlatan,
bilimsel bilgileri ve sorunları değerlendiren ve gelecekteki muhtemel sorunları aydınlatıp çözmeye yarayan bir bilgi olduğu gibi, normal insanın günlük yaşamında
da sağlıklı ve çok yönlü düşünmesi, âdil ve doğru kararlar vermesi, geleceği daha
sağlam tahmin etmesi süreçlerinde çok işine yarar. Dolayısıyla felsefeyi, sistematik
felsefenin ağır konuları ve filozofların dil, din, sosyal hayat konularındaki ağır ve
karmaşık düşünceleri içinde boğmamak gerekir.
Her bilim bir felsefeye dayanır;
hukukun, politikanın, ekonominin, tıbbın, eğitimin vs. felsefi temelleri vardır. Bu
temeller kaybolduğunda bilgi sistematiği kaybolur ve bilim geliştirilemez. Aynı şekilde her insanın ve toplumun da bir felsefesi vardır; bu kişiliğin önemli bir temeli
olduğu gibi insanı ve insan nesillerini bir arada tutan ve onu geleceğe sağlam bir
şekilde ilerleten ana sistemlerden biridir.
Her eğitim sisteminin bir eğitim felsefesi vardır; eğer bu yoksa eğitimin hedeflerinden ders seçimlerine, ders içeriklerinden öğretme ve ölçme tekniklerine kadar
her şey karmakarışık olur. Son zamanlarda ondokuz ve yirminci yüzyılın davranışçı ve biçimlendirici felsefesinden uzaklaşıp, post modern bir anlayış ve karmaşa ile
her öğrencinin kendi bilgi ve becerisini kendisinin şekillendireceği yapılandırmacı
felsefe anlayışına doğru bir eğilim vardır. Aslında öğretmenler ve seçme-elemeye dayanan bugünkü rekabetçi eğitim sistemleri hala davranışçı-biçimlendirici felsefeyi terk etmediler, dolayısıyla yapılandırmacı eğitim felsefesine dayalı bir eğitim düzeni
de kurulamıyor. Bakanlık yetkilileri bile yeni programların dayandığı felsefe sorulduğunda cevap veremiyor. Yapılan çeşitli araştırmalarda öğretmenler, Amerika’da
biraz yanlış da şekillendirilen “ilerlemeci, daimici, esasici, yeniden kurmacı” eğitim
felsefelerine dağılmış vaziyette görünüyor. Bu da hem öğretmen yetiştirmede hem
milli eğitim sisteminde bir felsefe karışıklığı olduğunu gösteriyor.
Öğretmen yetiştirme programlarında “Eğitim Felsefesi” yeri en zayıf olan derslerden biridir. Son düzenlemelerde bu dersin bütün programlarda yer alması öngörülmüştür. Ancak öğrencilerin çoğu lisede bir Felsefe dersi almadığı için, ders biraz
Felsefe + Eğitim Felsefesi tarzında düşünülmüştür. Bu da dersin içeriğinin alabildiğine artmasına sebep olmuştur. Yani bir taraftan sistematik felsefe konuları, felsefe
akımları, Batı felsefesi, “İslâm” felsefesi tarihi gibi yoğun bilgilerin yanısıra klasik
eğitim felsefesi akımları, siyasi ve ekonomik gelişmelerin felsefe ile ilişkisi, Türkiye'de modernleşme sürecinde etkili olan düşünce akımları ve Türk eğitim sisteminin
felsefi temelleri gibi birçok konular bir torbaya doldurulmuş vaziyettedir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
ders,plan,proje,performans,ödev